Kooperatif ortaklarının, aynı kooperatifte işçi olarak çalışabileceklerini biliyoruz. Sorum şu; aynı zamanda kooperatif ortağı olan işçilerin, sendikalı olmaları ile ilgili bir engel var mıdır? Ortak olmaları sebebiyle, işveren konumunda oldukları düşünülebilir mi?

2012 kabul yılllı, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu (No: 6356) Madde 2 ‘ğ’ bendine göre sendika, işçilerin veya işverenlerin çalışma ilişkilerinde, ortak ekonomik ve sosyal hak ve çıkarlarını korumak ve geliştirmek için en az yedi işçi veya işverenin bir araya gelerek bir işkolunda faaliyette bulunmak üzere oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kuruluşlarıdır.
Not: Türkiye’de toplu iş ilişkilerini düzenleyen ve 1983 yılında yürürlüğe giren 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ve 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu yürürlükte kaldığı süre boyunca ciddi eleştirilere maruz kalmış ve önemli değişikliklere uğramıştır. Söz konusu eleştiriler çerçevesinde 2010 yılında, 5982 sayılı Kanunla Anayasanın toplu iş ilişkilerini düzenleyen 51., 53. ve 54. maddelerinde yapılan ve halk oylamasıyla onaylanan değişikliklere paralel olarak, 18.10.2012 tarihinde 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu (STİSK) kabul edilerek ikiz kanunlar yürürlükten kaldırılmıştır. 07.11.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6356 sayılı STİSK zaman içinde önemli birtakım değişikliklere uğramış ve Kanunun bazı hükümleri Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir.
Kooperatifler, SGK’lı çalışan istihdam edebilir. Yönetim kurulu kooperatifi temsil ve idare eden organ olması sebebiyle kooperatif işlerinin gerekli kıldığı personelin istihdamına karar verir. Kooperatiflerde hizmet akdi ile istihdam edilen çalışanlar sözleşmelerinde belirtilen işleri görürler. Kooperatif çalışanları, kooperatif ortağı sıfatı taşımazlar dolayısıyla bu sıfatın hak ve yükümlülükleri kooperatif çalışanları için bağlayıcı değildir. Kooperatif çalışanı, Kooperatifin Yönetim Kurulu’na karşı sorumludur. Kooperatifler Kanunu (No: 1163)
Kooperatife ortak olmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, kooperatif ana sözleşmesi hükümlerini bütün hak ve ödevleriyle birlikte kabul ettiklerini belirten bir yazı ile kooperatif yönetim kuruluna başvururlar. Kooperatif, ortaklarına kendi varlığı dışında şahsi bir sorumluluk veya ek ödemeler yüklüyor ise ortak olmak isteği, bu yükümlerin de yazılı olarak kabul edilmesi gerekir. Kooperatiflerin her birine özgü ortaklığa girme şartı kooperatif anasözleşmesinde belirtilir. Bu şartlar anasözleşme tarafından sınırlanabilir. Fakat Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu gibi kooperatif organlarının üyesi olmaları halinde, vekalet akdine bağlı yürüttükleri Kurul üyeliği görevlerinden ötürü kooperatif çalışanı olamazlar. Kooperatifler Kanunu (No: 1163) Ek Madde 3 – (Ek: 29/3/2011-6215/18 md.)

Yukarıda belirtilen ve atıf yapılan kanun ve maddeler doğrultusunda kooperatif ortak ve/ya işçilerinin (ortak olması halinde kooperatif yönetim ve denetim kurullarında üye olmaması şartı ile) ilgili sendikalara üye olmasının önünde teknik olarak herhangi bir engel bulunmamaktadır. Ancak, yönetim ve denetim kurullarında görev alan kooperatif ortakları işveren vasıflarını icra ettikleri için işçi sendikası üyeliği çıkar çatışması yaratacağından makul değerlendirilmemektedir.
İlaveten, kooperatif ortağının, üye olmak istediği sendikanın tüzüğünde herhangi bir kısıt olmaması da gerekmektedir. Bunun için ilgili sendikanın tüzüğü de mutlaka incelenmelidir.

Kaynaklar :

Paylaş :