Ücretsiz ev emekçilerinin kurduğu uluslararası iyi örnekler var mıdır?
Dünya genelinde ücretsiz ev emekçilerinin kuruduğu birçok kooperatif bulunmaktadır. Başlıca örnekler ise;Namlieh, 9 kadın kooperatifi ve derneği tarafından kurulmuş, 40 farklı yöreden 100’den fazla ürün çeşidi ile faaliyet gösteren Lübnan’ın kadınlar tarafından yönetilen tek kooperatif ağıdır. Kooperatifin ana hedefi kırsal bölgede yaşayan kadınların iş hayatına katılmasını sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda kırsal bölgede yaşayan kadınlara ulaşılarak çeşitli üretim, zanaat ve el işi eğitimleri verilmekte ve üretilen ürünlerin Beyrut merkezinde yer alan mağazalarında ve internet üzerinden tüketicilere ulaştırılmasına aracılık etmekte olan bir kooperatif ağıdır.
SEWA (Kendi İşinde Çalışan Kadınlar Örgütü), Hindistan’ın Ahmedabad merkezli düşük gelirli işlerde kayıtdışı çalışan kadınları bir araya getiren, yasal statüsü sendika olan bir çatı örgütlenmesidir. Gandici sendikal hareketin içinden doğan Ela Bhatt’ın 1972’de kurduğu bugün 2 milyondan fazla kadını örgütleyen dünyanın en büyük kadın işçi hareketlerinden biridir. Bünyesinde 11.610 ortaklı 84 kooperatifi barındırmaktadır. Gıda, bakım hizmetleri, kredi-finansman, sağlık, barınma ve sigorta alanları dahil ortaklarına bir refah devleti misali hizmet sunmaktadır.
HomeNet (Uluslararası Ev Eksenli Çalışan İşçiler Ağı) ve SEWA Türkiye 1999 yılında temaslarda bulunmuşlardır. Ev eksenli çalışan kadınlar çalışma grubunun tüzelleşen ilk ayağı ‘Avcılar Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Küçük Sanat Kooperatifi’’dir. Takiben, Bilgi Üniversitesi öğrencilerinin desteğiyle kurulan ‘Kuştepe Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Kooperatifi’ mevcuttur. Türkiye ‘HomeNet Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Ağı’ 2004 ve 2011 yıllarında sendikalaşmayı tartışmak için toplanmışlardır. Ev-eksenli Çalışan Kadınlar ve Sosyal Haklar Derneği 2011 yılında Diyarbakır’da kurulmuş, 2015-2016 yıllarında örgütlenme projesi yapmıştır. ‘Ev Eksenli Çalışanlar Sendikası’ ise 2009 yılında kurulmuştur. Türkiye’de 2019 itibariyle faal olan en etkin örgüt ‘Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı’ desteğiyle yürütülen ‘Simurg Kadın Kooperatifleri Birliği’ dir.
Kaynaklar :